Tản văn
Tối
nay xem ti vi thấy bà S. trả lời phỏng vấn. Bà đã hơn bảy mươi mà mặt mày hãy
còn vượng lắm, trắng trẻo và sang trọng. Hơn ba chục năm mình vẫn nhận ra bà vì cái giọng chua loét không lẫn với ai được.
Thời con nít tối tối chơi ở sân kho Hợp tác, khi nào họp hành có bà phát biểu là mình tót vào nhà kho đứng
nghe liền. Bà nói rất hay, Đảng thế này nhà nước thế kia, chế độ thế này xã hội
thế kia, đất nước thế này dân tộc thế kia… hay như đài nói. Mỗi tội giọng bà
chua loét như đài kẹt volume nghe xói vào tận óc, rất kinh. Anh Mẹt Vân nói
nghe con mụ S. nói hết buồn ngủ luôn, đố ai ngủ gật được. Hết buồn ngủ nhưng buồn
ỉa, nghe con mụ S. nói khi mô mình cũng buồn ỉa, tức gớm bay. Hi hi.
Mình
không có ý định kể về bà S., chỉ vì thấy bà mình lại nhớ con bò của thằng Thọt.
Thằng
Thọt tên Tuấn, Ngô hay Phạm Anh Tuấn chi đó, nhưng cả làng đều gọi nó là thằng
Thọt. Nó bị thọt từ năm hai tuổi do viêm
não hay xuất huyết não mình cũng không nhớ nữa. Chân phải nó teo rút bằng bắp tay người lớn, không tự co duỗi được. Khi đi nó phải dùng tay tóm lấy đầu gối nhấc lên đặt xuống. Trông nó đi rất mệt,
người cụt chân nhảy lò cò hay đi nạng còn thấy đỡ mệt hơn.
Thằng
Thọt không có cha. Mạ nó lùn có một mẩu chẳng ai lấy, đến năm bốn chục tuổi bỗng
nhiên có chửa đẻ ra nó. Mạ nó mừng hết lớn, mặc kệ thiên hạ dè bỉu bà vẫn khoe
khắp làng, nói, trời thương tui... cho tui thằng con sau này còn nhờ cậy. Từ ngày
nó bị thọt mạ nó khóc hết nước mắt, cả làng gọi nó là thằng Thọt bà vẫn một mực
gọi là Anh Tuấn. Mình ở sát nhà nó suốt ngày nghe mạ nó gọi nó hết Anh Tuấn ơi
đến ơi Anh Tuấn, nghe như hát cải lương. Càng ra đến chỗ đông người mạ nó càng
cố tình gọi anh Tuấn ơi.. ơi Anh Tuấn. Sốt ruột quá nó nhăn nhó quát mạ nó, nói, mạ cứ gọi thằng Thọt cha đi cho xong, Anh Tuấn với Anh Téo, gọi rứa tụi có hết
thọt được không? Mạ nó khóc, từ đó không gọi nó là Anh Tuấn nữa, chỉ gọi là thằng
cu.
Thằng
Thọt không có bạn, trong xóm chẳng đứa nào ghét nó, chỉ vì nó không chạy nhảy
cùng với lũ trẻ đánh du kích chơi ù mọi, bắt chôông chôông mò tôm cá, tự nó thấy
lạc lõng với bạn bè nên rút lui, thủi thủi chơi một mình. Thỉnh thoảng nó sang nhà mình chơi, ngồi chán
rồi về, ít khi nó muốn nói chuyện với mình. Mình cũng ít khi nói chuyện với nó,
cũng chẳng có chuyện gì để nói trừ một lần năm lớp ba bỗng nhiên nó hỏi mình, lớn lên mi làm chi? Mình nói, tau làm lái xe, mi làm chi? Nó chìa cái chân
thọt ra nói, mi nói tau làm được cái chi? Rồi nó nói, tau mơ có con bò, mi lái
xe tau lái bò. Nó nhăn răng cười thích thú.
Nó
học giỏi, đại khái con nít nông thôn được 5, 6 điểm không phải ở lại lớp là giỏi
rồi. Nhưng đến lớp ba nó bỏ học, khóc đứng khóc ngồi đòi mạ nó mua cho con bò để
nó giữ (quê mình chăn bò gọi là giữ bò).
Hồi đó con bò là cả tài sản lớn, việc nó đòi mạ nó mua bò khác nào đơm
đó ngọn tre. Mẹ nó khóc tủi, nói, bán mạ đây không mua được cái đuôi bò mô con.
Khóc lóc cả tháng trời, khóc chán rồi cũng thôi, thằng Thọt chẳng biết làm thế
nào. Hàng ngày nó một mình đi ra tận Cồn Rươi ngồi xem bò ăn cỏ, xem say sưa
như xem tàu hỏa máy bay. Nó ngồi vậy từ trưa đến chiều tối, con nít lùa bò về
chuồng hết rồi nó mới lủi thủi về.
Chiều
hôm đó thằng Thọt cũng ở Cồn Rươi. Khoảng 5 giờ chiều, pháo từ Hạm đội 7 bắn
vào. Bình thường khoảng 8 giờ đêm hoặc 4, 5 giờ sáng pháo từ Hạm đội 7 mới bắn vào,
chẳng hiểu sao mới 5 giờ chiều chúng đã nã pháo, lại nhằm đúng Côn Rươi mà nã.
Cồn Rươi tan tác, bò chạy đằng bò, người chạy đằng người. Thằng Thọt không chạy
đâu được, nó nằm bẹp trong cái hố trâu đằm. Nửa giờ sau pháo tan, nó bò lên khỏi
hố bỗng thấy con bê non mới sinh đang đứng run lẩy bẩy. Có lẽ bò ai đó mới
sinh, vừa lúc pháo bắn bò mẹ bỏ con mà chạy.
May
cho thằng Thọt, có gánh phân bò của ai đó vứt ngay gần đấy. Nó đổ phân bò, lấy
cái rổ, kì cạch bế con bê đặt nằm trong cái rổ, kì cạch kiếm dây thừng cột
vào rổ, rồi quàng dây vào cổ nó, kì cạch kéo con bê đi. Nó bước một bước lại tóm
đầu gối nhấc lên một bước, cứ bước đi bước
nhấc như thế nó kéo rê con bê quá nửa đêm mới về đến nhà.
Mạ
nó mừng húm, giấu kín con bê trong nhà cho đến khi con bê đi lại được, ăn cỏ được
mới đánh tiếng với hàng xóm, nói, tui mới mua con bê cho thằng cu. Nói chung
không ai biết trừ mình, hi hi. Tình cờ thôi, mạ mình sai mình sang nhà nó mượn
cái thang. Vừa vào ngõ mình thấy thằng Thọt bưng cái thau nhỏ chạy nhanh vào buồng.
Thấy lạ mình rón rén vào nhà nó, đứng sát vách nứa buồng nhà nó nhìn vào. Nó đang cho con bê non uống nước cơm hòa mật
mía. Mình nhảy vào buồng, nói, răng mi nuôi bê trong buồng? Thằng Thọt tái mặt,
nó kéo mình ngồi sụp xuống, nói, mi câm mồm rồi tau kể cho nghe. Nhờ vậy mình mới
biết vì sao nó có con bê.
Khỏi
phải nói thằng Thọt yêu con bê biết nhường nào. Con bê là bạn đời duy nhất của
nó. Suốt ngày nó quấn quit bên con bê, đêm ngủ nó cũng thức dậy hai ba lần chạy
ra chuồng bò, đốt rơm đuổi muỗi hoặc sưởi ấm cho bê. Khi con bê lớn thành con bò, nó làm cái lục lạc bằng vỏ đuya ra của máy bay đeo vào cổ bò. Cái lục lạc
hình cầu, kêu leng keng rất hay. Nó huấn luyện cho con bò biết đứng lên nằm xuống
theo lệnh. Nó vỗ mấy cái vào mông bò, nói, nằm... nằm! Con bò nằm xuống liền, nó
leo lên lưng bò, thúc bò đi tới Cồn Rươi.
Thằng Thọt ngồi trên lưng bò hát nghêu ngao, cái lục lạc kêu leng keng, đời nó gọi là hết ý. Lắm lúc mình cũng thèm được như nó, ngồi trên lưng bò hát nghêu ngao cùng với cái lục lạc kêu leng keng.
Thằng Thọt ngồi trên lưng bò hát nghêu ngao, cái lục lạc kêu leng keng, đời nó gọi là hết ý. Lắm lúc mình cũng thèm được như nó, ngồi trên lưng bò hát nghêu ngao cùng với cái lục lạc kêu leng keng.
Nhà
nó khá lên nhờ con bò. Người làng thuê bò cày, cứ mỗi buổi cày hai, ba cân
thóc. Một năm hai mùa thu được hơn tạ thóc, nhà nó gọi là no cơm ấm cật. Ai thuê bò cày đều trả công đàng hoàng, chỉ bà S. là không. Khi nào thuê bò bà cũng hứa với mạ nó, nói, chị
cứ ghi sổ đến mùa em trả cho, tóm lại 4,5 mùa không chịu trả. Đòi không được mạ
thằng Thọt đến nhà chửi, bà S. chửi trả, rồi xông vào cấu xé nhau. Bà S, là cán
bộ thôn không việc gì, mạ thằng Thọt bị dân quân bắt giam nhà kho, họp kiểm điểm
chán chê rồi bị đuổi ra khỏi Hợp tác.
Mạ thằng thọt không sợ, bà ở nhà tập trung xây dựng cái vườn nhà bà, trồng ớt, trồng hành, trồng ca chua mỗi mùa thu được năm, bảy trăm đồng. Cùng với hơn tạ thóc con bò thằng Thọt đưa lại, nhà nó có của ăn của để. Mạ mình sang chơi, nói, chị ra Hợp tác lại sung sướng hè. Mạ thằng Thọt cười he he, nói, biết rứa tui ra Hợp tác lâu rồi, ngu rứa không biết.
Mạ thằng thọt không sợ, bà ở nhà tập trung xây dựng cái vườn nhà bà, trồng ớt, trồng hành, trồng ca chua mỗi mùa thu được năm, bảy trăm đồng. Cùng với hơn tạ thóc con bò thằng Thọt đưa lại, nhà nó có của ăn của để. Mạ mình sang chơi, nói, chị ra Hợp tác lại sung sướng hè. Mạ thằng Thọt cười he he, nói, biết rứa tui ra Hợp tác lâu rồi, ngu rứa không biết.
Bà
S. vẫn không trả thóc cho nhà thằng Thọt, mạ nó chửi thế nào cũng không trả.
Nhưng nhờ việc mạ thằng Thọt chửi bà S. quanh năm, người làng ai cũng biết, đến
kì đại hội xã viên chẳng ai bầu bà vào ban chủ nhiệm hợp tác nữa. Bà S. thù nhà
thằng Thọt từ đó.
Một
hôm đi học về, mình thấy thằng Thọt đứng ở ngõ khóc thút thít. Mình hỏi sao. Nó
nói, bò tau sắp chết rồi. Mình chạy vào, con bò thằng Thọt bụng phình to quá cỡ,
nằm thở khò khè, nước dãi chảy ròng ròng, hai mắt bò mở to trắng dã. Mạ thằng Thọt chạy
khắp xã nhờ người cứu giúp. Hai, ba ông thú y đến rồi cũng lắc đầu bỏ đi. Người
ta nghi bò bị bỏ thuốc độc, chỉ nghi thế thôi, không biết ai bỏ thuốc độc, vì
sao bỏ lại bỏ thuốc độc cho bò. Chuyện này tư xưa nay hiếm.
Đến
nửa đêm bò thằng Thọt chết. Mạ thằng Thọt nhờ đàn ông trong xóm làm thịt nhằm gỡ
gạc chút đỉnh. Người ta vừa xách dao đến thì bà S, cũng vừa đến. Bà đọc lệnh
chôn bò, cấm không được mổ thịt. Lệnh của Chủ nhiệm Hợp tác có dấu đỏ hẳn hoi,
mạ con thằng Thọt phải chấp hành.
Con
bò được chôn ở trảng cát sau làng, trong rừng trâm bầu, chôn ngay trong đêm.
Chôn xong mọi người về cả, thằng Thọt không về. Nó cứ ngồi lì trước nấm mộ, mạ
nó nói thế nào nó cũng không chịu về. Mạ thằng Thọt chạy về nhà mình, thức mình dậy,
nói, Lập ơi... thím lạy con, con ra nói thằng cu về cho thím với. Mình chạy ra, nói, thôi về đi, nhà mi bây giờ có tiền rồi, mạ mi mua con khác, lo chi. Nó nói, nhưng tau thương nó lắm, nó chết tau biết sống ra răng. Thằng Thọt ôm lấy mình
khóc nức nở.
Chuyện
rồi cũng qua, mạ thằng Thọt mua cho nó con bê. Nó lại quấn quit bên con bê như
ngày xưa nó đã từng quấn quít với con bò đã chết. Sẽ không có gì đáng kể nữa nếu
thằng Thọt không bắt gặp thằng cu ba tuổi của mụ S. đang cầm cái lục lạc đi
chơi. Đúng là cái lục lạc bò thằng Thọt, cái lục lạc đã chôn cùng con bò. Thằng
Thọt giật lấy cái lục lạc vùng chạy về kho Hợp tác. Ở đó người lớn đang họp, bà
S. đang nói. Xưa này bà S. chỉ có một bài, Đảng thế này nhà nước thế kia, chế độ
thế này xã hội thế kia, đất nước thế này dân tộc thế kia…
Thằng
Thọt nhảy tới trước mặt bà S. giơ cái lục lạc rung rung, nói, ê ê đồ nói láo!... Ê ê đồ nói láo! Bà S. túm cổ thằng Thọt chực cho nó một bợp tai, gặp cái nhìn
nghiêm trọng của mọi người bà thả nó ra, lủi thẳng một mạch. Sau đó nhà bà cũng
lủi khỏi làng Đông. Hơn ba chục năm nay
chẳng ai biết bà đi đâu, bây giờ mình mới thấy bà trên ti vi.
Rút từ Ký ức vụn 2
0 nhận xét:
Đăng nhận xét