Quyền được chăm sóc sức khoẻ

Thục Quyên/ Dân luận

Tôi thắc mắc từ hôm nhà văn Nguyễn Quang Lập bị bắt, về số lượng thuốc bệnh ông mang theo đủ dùng trong bao nhiêu ngày? Ông có được giữ trong mình để uống theo đúng liều lượng như khi ở nhà hay không? Gia đình có được thăm viếng để tiếp tế thuốc men, thức ăn phù hợp với những kiêng khem của một người có (hình như) nhiều bệnh kinh niên như ông phải theo? Tình trạng giam giữ có cho phép ông sống trong mức độ tối thiểu đủ, để không làm bệnh trở nặng?

Không liên quan đến lý do nhà nước Việt Nam nại ra để bắt giữ ông Nguyễn Quang Lập đúng hay sai, quyền được chăm sóc sức khỏe là một nhân quyền nêu ở điều 25 Tuyên ngôn Quốc tế Nhân quyền (Universal Declaration of Human Rights ) Ngoài ra còn điều 12 "Công ước quốc tế về Kinh tế, Xã hội và Văn hoá" (ICSCR International Covenant on Economic, social and Cultural Rights), được coi là quy định pháp luật quốc tế toàn diện nhất về quyền này của mọi con người. Trong Bình luận chung số 14 thông qua tại phiên họp lần thứ 22 năm 2002, "Ủy ban về quyền Kinh tế, Xã hội Văn hóa" xác định các quốc gia thành viên Công ước cần thi hành các biện pháp để thực hiện đầy đủ quyền này.

Quyền được chăm sóc sức khoẻ, giống như tất cả các quyền con người khác, đặt ra ba cấp độ bổn phận của các quốc gia thành viên: các bổn phận tôn trọng, bảo vệ và thực hiện.

Bổn phận tôn trọng đòi hỏi các quốc gia không được từ chối hay hạn chế đối với tất cả mọi người, kể cả các tù nhân hoặc người bị giam giữ, người thiểu số, người xin tỵ nạn và người nhập cư bất hợp pháp, việc tiếp cận bình đẳng các dịch vụ y tế dự phòng, chữa trị và giảm đau; không thực hiện những quy định mang tính phân biệt đối xử trong chính sách của quốc gia và, không áp đặt những quy định mang tính phân biệt đối xử liên quan đến hình trạng sức khoẻ và nhu cầu của phụ nữ. Hơn nữa, bổn phận tôn trọng bao gồm cả bổn phận của quốc gia không được cấm hoặc ngăn cản việc sử dụng phương pháp chăm sóc dự phòng.

Như mọi nhân quyền cơ bản, "Quyền được chăm sóc sức khỏe" là một quyền gắn liền với con người mà không một chính quyền nào có thể ban phát hay tước đoạt. Gia đình của nhà văn Nguyễn Quang Lập nên nắm vững kiến thức này để giúp ông đòi nhân quyền cơ bản cho mình, không để nhân phẩm mình bị xúc phạm. Nhân quyền là những giá trị chung của cộng đồng nhân lọai, nên đấu tranh đòi nhân quyền chắc chắn sẽ được sự ủng hộ quốc tế. Nếu cần, có thể liên lạc nhờ một tổ chức bảo vệ nhân quyền giúp làm và gởi đơn cho Hội đồng Nhân quyền Liên Hiệp Quốc. Không thể chấp nhận bất lực chứng kiến thêm những trường hợp không được chữa trị đúng thời gian và đúng mức như của nhà giáo Đinh Đăng Định tái diễn.(1)

Là một thành viên của Hội đồng Nhân quyền Liên Hiệp Quốc từ ngày 12/11/2013, chính phủ Việt Nam không thể chỉ xử dụng chức vụ này để tuyên truyền đánh bóng tên tuổi mà có bổn phận phải thực sự tôn trọng, thi hành và bảo vệ nhân quyền.

Thục-Quyên
Tác giả gửi tới Dân Luận (danluan.org)