Hai ông trời sợ

Chân dung

Đỗ Trung Quân nói tôi đi khắp đất nước rồi, duy chỉ có khu 4 là chưa tới, nó ra xí hổ chứ tôi không biết từ Hà Nội vào thì đến Quảng Bình quê ông trước hay Quảng Trị trước. Ok, thì đi. Hai anh em cùng với mấy bạn blogger đi lang thang từ Vinh vào đến Huế, nói phét là đoàn du khảo văn hoá với chủ đề Đất nước và gái, đi đâu nhậu đấy lia xia, lắm bữa say tít mù.

Ngang qua Cầu dài Đồng Hới mình nói bên kia là làng Văn La, quê hương của hai ông trời sợ. Quân ngạc nhiên nói hai ông nào, mình nói đó là cặp hoạ sĩ song sinh Lê Ngọc Thanh và Lê Đức Hải, người ta vẫn hay gọi gộp là Thanh- Hải. Quân cười hơ hơ hơ, nói tôi biết hai ông này rồi, đúng là hai ông trời sợ. Quân vừa dứt lời thì cu Hải gọi điện liền, nói tới mô rồi tới mô rồì, cu Thanh  chen vào, nói tới Huế không kêu hai đứa tui là chết liền với tụi tui đó nghe.

Thật sự thì mình không thể nhận ra cu nào là Thanh cu nào là Hải, hai ông sinh đôi này giống nhau như lột, ngồi sát chúng nó cả giờ vẫn lộn tùm lum. Mặt mày đã giống, đen đen sần sần ngầu ngầu, ông này vòng khuyên bạc xỏ mũi xỏ tai, ông kia cũng vòng khuyên bạc xỏ tai xỏ mũi, giọng nói cũng y chang, cả cách diễn đạt cũng không sai một li. Ông này khoa chân múa tay nói năng băm bổ ồn ào, ông kia cũng nói năng ồn ào băm bổ, khoa chân múa tay, như Tôn Ngộ không tách đôi vậy, hi hi.

Đã thế mobile chung số, email chung địa chỉ, vẽ tranh cùng một phong cách, tranh luận cùng một quan điểm, ông này nói xong  ông kia nói tiếp nghe  như một người nói hai hơi chứ không phải hai người nói, rất lạ. Có lẽ chúng nó chỉ có vợ con là khác nhau, còn tất cả đều giống hệt nhau tất tần tật.

Mình biết hai cu này từ lâu, phàm là người Quảng Bình có ít nhiều thành công trên đường đời mình đều chăm chú theo dõi, vui mừng và tự hào. Từ năm 1994 hai đứa đã có triển lãm đình đám ở Huế khi cả hai mới hơn hai chục tuổi đầu và đang là sinh viên năm thứ hai thứ ba chi đó Trường mỹ thuật Huế. Từ đó đến nay chỉ hơn chục năm hai đứa liên tục gây ngạc nhiên thiên hạ bằng nhiều cuộc triễn lãm tranh, nghệ thuật sắp đặt và trình diễn ở Mỹ, Pháp, Đức, Nam Phi, Bỉ, Nhật, Ý, Canada... Ngay cả ở Thái ở Lào  chúng nó cũng đã làm sắp đặt và trình diễn cả tháng trời. Kinh.

Biết là biết vậy chứ chẳng gặp bao giờ. Anh Ngô Thảo nói mày có hai thằng đồng hương khá lắm, chơi như bụi đời nói năng như ăn cướp nhưng làm nghệ thuật thì rất nghiêm ngắn. Nghe cũng tò mò nhưng ngại gặp, mấy ông trời sợ này đứng xa xa ngắm nghía thì được, gặp rất dễ bị sốc.

Một hôm cái An con gái anh Điềm ( Nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm) gọi điện tới, nói chú ơi, chú chuẩn bị đón khách, mình hỏi ai, nó cười hi hi hi, nói hai ông trời sợ. Chúng nó đến thật, ào ào ào, vừa ngồi xuống đã tranh nhau nói nói cười cười tự nhiên như ở nhà mình.

Rồi kéo mình ra quán. Chén đầu nói anh Lập giỏi hè, chén thứ hai nói anh đừng có kiêu nhé, kiêu với ai chứ kiêu với Thanh- Hải là không xong mô nghe. Chén thứ ba cười ha ha ha, nói ở Quảng Bình chưa có Thanh- Hải thì Quang Lập là số 1, có Thanh- Hải rồi Quang Lập bị đẩy xuống thứ 10. Lại cười ha ha ha, nói anh cẩn thận không tụi tui đẩy anh xuống thứ 100.

Mình chỉ ngồi cười khì, không dám nói gì, bụng nghĩ mấy ông này mà gặp mấy ông không biết đuà chắc cãi nhau như mổ bò. Mấy người tính cách kiểu này ai không biết cho là ngông ngạo, ba hoa chích choè, kì thực bụng để ngoài da tếu táo chơi vui vậy thôi, chơi với họ không cần phải lo lắng gì hết.

Mình về Huế, vừa kéo nhau và quán chưa kịp uống ly nào chúng nó đã lù lù kéo đến, lập tức chiếm diễn đàn, ầm ào suốt buổi. Đứa nói tại sao ở Sài gòn tụi tui gọi anh không tới, trốn hả trốn hả. Đứa nói lần này anh ra, tụi tui quyết cho anh nhậu cho tới khi nào anh biết nhục mới thôi. Mình cười cười không nói gì, chúng nó lại tranh nhau nói, đứa nói nhìn cái mặt kiêu của ông ni ghét gớm, đứa nói anh đừng có đem thân tra ( già) của anh ra mà doạ tụi tui nghe, anh chỉ hơn năm chục tuổi thôi, hai đứa tui cộng lại  chẵn bảy chục tuổi đó.

Nhậu nhẹt say sưa rồi kéo nhau về cái nhà sáng tác của chúng nó, gọi là New Space , không gian mới. Té ra hai ông trời sợ dám bỏ ra cả đống tiền xây dựng một trung tâm nghệ thuật phi lợi nhuận, tài trợ cho  các hoạt động nghệ thuật của anh em văn nghệ sĩ. Nguyễn Duy, Lâm Mỹ Dạ, Mai Linh, Ngô Thảo, Hoàng Đăng Nhuận, Phan Hải Bằng, Võ Xuân Huy.. đều đã có những cuộc trình diễn thơ, phim, tranh ảnh ở đây…

Mình xuýt xoa khen chúng nó giỏi, Ngô Minh nói chúng nó giỏi lắm, dám thực hiện cả chương trình phục dựng tranh làng Sình là giỏi lắm. Chúng cười, nói è he, từng nớ ăn thua chi, mai mốt tụi tui kéo các nhà điêu khắc vùng sâu vùng xa cả nước về đây mần một trại sáng tác điêu khác cực hoành tráng. Mình lại khen giỏi, chúng nó vỗ vai cười ha ha ha, nói Quang Lập khen Thanh- Hải thì khen cả ngày.

Mình nói nghe các ông  ngày 30/4 kéo nhau ra cầu Hiền Lương làm cái video art Cây cầu hay lắm à, phim đâu cho xem cái. Chúng nhìn mình cười cười, nói è he Quang Lập biết chi phim trú mà đòi coi (xem) hè. Chúng bỏ đĩa bật máy cho xem. Thừa nhận hai đứa có ý tưởng thật độc đáo. Hai anh em sinh  ngày 5/4 1975, 35 năm sau cùng làm cuộc trình diễn trên cầu Hiền Lương đúng ngày thống nhất đất nước, chỉ chừng đó thôi cũng đã phục chúng nó lắm rồi.

Cái video art chỉ 13 phút phim thôi đã chứa được lịch sử bi tráng, đau thương và cay đắng hai miền Nam Bắc, cả những gì khó nói kết tủa nhức nhối  chúng nó cũng không né tránh, đưa vào rất ngọt. Giỏi! Nhưng mình không khen, mình chê đôi chỗ góc máy hơi bị nghiệp dư, vài ba chỗ dựng hơi quê quê.

Chúng cười ha ha ha tranh nhau mắng mình, đứa nói è he Quang Lập ngu ngu, biết chi phim trú hè, đứa nói è he Quang Lập ngu ngu, nỏ biết chi video art. Nhìn sang Đỗ Trung Qúân thấy anh ngồi lặng đi, mắt rưng rưng, nói cảm động, cảm động quá. Chúng lại trợn mắt chỉ tay, nói đó đó, Quang Lập thấy chưa, ngu chưa ngu chưa. Mình nhăn răng cười, nói ngu rồi.

Rút từ Bạn văn 1