Sau đám tang bác Đông trai, ba ít về nhà. Vắng người bạn tri kỉ, không còn ai chuyện trò nhậu nhẹt tâm đắc, những ngày nghỉ ở nhà ông thấy dài lê thê. Lại thêm bệnh sợ đàn bà, gần gũi vợ bao nhiêu càng tủi nhục bấy nhiêu. Một tháng ba chỉ về nhà một lần. Nhiều khi hai, ba tháng ông mới chịu về nhà, và chỉ về ngày chủ nhật tối đánh xe vô tỉnh. “Tai biến sau gáy” của bác Đông trai buộc ba thúc thủ bảo vệ mình, ông bám chặt công sở, lấy phòng làm việc làm cái lô cốt phòng thân.
Ba xin bác Đông gái được cất giữ tập tài liệu hơn ngàn trang báo cáo về ông của bác Đông trai. Ông nói với bác Đông gái ông muốn cất để kỉ niệm, “của tin còn một chút này”. Giống bác Đông trai, ba sợ ai đó tìm cách độn vài chục trang vào tập tài liệu sống còn này. Ba biết tập tài liệu này đã nằm trong lưu trữ mật, chẳng ai lôi ra làm gì nữa, trừ phi có biến cố bất thường nào đó xảy ra với ông. Dù thế nào ông vẫn lo, nỗi lo sợ không đâu ở ông mỗi ngày một đầy thêm. Ba giấu kín tập tài liệu, đi đâu cũng mang theo như vật bất ly thân. Nửa đêm ông lén dậy đọc nghiến ngấu từng trang một, đọc đi rồi đọc lại cho tới thuộc làu vẫn cứ đọc. Ba cũng không hiểu sao ông lại làm mất thời gian ngớ ngẩn đến thế. Chứng mất ngủ của ba bắt đầu từ đó.
Tôi bốn tuổi vẫn được đi theo ba, cả con Lu nữa. Bác Đông gái cũng đồng ý cho con Lu theo tôi, bác sợ nó buồn. Đêm đêm tôi nằm im rình xem sự thức ngủ của ba tôi. Bên tôi là con Lu. Từ ngày bác Đông trai mất, nó bám ba không rời. Chẳng phải nó muốn được tiếp tục ngồi ô tô cùng tôi. Cũng như tôi, con Lu đang rất lo cho ba và ra sức bảo vệ ông. Chúng tôi phát hiện ra chứng mất ngủ của ba. Ông đang ngủ say như chết bỗng giật nảy mình bùng dậy mặt đẫm mồ hôi, lưng áo cũng ướt sung mồ hôi, ba ngồi thức cho đến sáng.
Những đêm ba mất ngủ, cái bóng của ông cũng biến đổi rất hấp dẫn. Đầu hôm cái bóng ba giống tấm ván xẻ nằm phẳng lì trên giường. Nửa đêm ba choàng tỉnh bật dậy, tấm ván xẻ biến thành con bò đang ngồi trên tường. Con bò ngồi im như chết hơn một tiếng và biến thành con hươu cao cổ tụt xuống giường rón rén đi về phía cửa sổ. Con hươu cao cổ đứng rình sau cửa sổ chừng một tiếng rồi rơi xuống sàn nhà biến thành tấm ván xẻ. Có bất kì tiếng động nào, kể cả tiếng chặt lưỡi của con thạch sung, tấm ván xẻ lật mình biến thành con cá sấu bò lổm ngổm trên sàn. Gà gáy sáng con cá sấu dựng đứng lên lừ lừ tiến ra khỏi phòng ngủ đi về phòng làm việc.
Tôi và con Lu bám theo con cá sấu, thấy nó đã biến thành con bò ngồi chồm hổm trên ghế từ lúc nào. Ba ngồi đọc tập tài liệu của bác Đông trai viết về ông. Đang đọc say sưa, có tiếng thạch sùng chắt lưỡi, à không, có tiếng gà đập cánh gáy to một tiếng là ông giật mình đánh thót, mồ hôi lại tóa ra ướt đẫm mặt và lưng. Con bò biến thành con hươu cao cổ rón rén đứng rình sau cửa sổ, con hươu cao cổ rơi xuống sàn biến thành tấm gỗ xẻ, tấm gỗ xẻ lật mình biến thành con cá sấu bò lổm ngổm trên sàn cho tới khi mệt quá nó nằm bẹp xuống biến thành tấm gỗ xẻ nằm im như chết cho đến khi mặt trời lên.
Ba bắt đầu có chứng giật mình. Bao nhiêu tiếng động bấy nhiêu lần ba giật mình đổ mồ hôi lạnh. Tôi và con Lu biết ba rất khổ tâm về chứng bệnh của ông. Bất kì ai gọi “anh Vũ”, “thủ trưởng Vũ”, “đồng chí Vũ”... miễn là có tiếng “Vũ” ba đều giật mình đánh thót. Chẳng cần nhắc đến tên, chỉ cần ai đó kêu to một tiếng “Này!” ba đã giật bắn cả mình. Đó là nỗi xấu hổ của ba, nó tước đi vẻ đĩnh đạc tối thiểu, làm nhem nhuốc chút uy danh còm suốt một đời ông ra sức cóp nhặt.
Cán bộ văn phòng tỉnh, những cô gái xinh tươi phong nhũ phì đồn không giấu giếm thèm khát được ba chiếm dụng, bị ông từ chối thẳng thừng bằng cái nhìn nghiêm trang và lạnh lẽo, đã trả thù ông bằng cách bất ngờ réo gọi tên ông vào thời điểm ông cầm một cái gì dễ vỡ trên tay. Cốc chén vỡ liên miên cùng với những tiếng cười bịt miệng khoái chí của đám phong nhũ phì đồn, bình thường chỉ cần một cái vẫy tay của ông đã vội vã tụt quần. Chứng này đi kèm với chứng vọt nước tiểu không kiểm soát mỗi khi ba sợ hãi một điều gì. Mỗi lần giật mình là mỗi lần vọt nước tiểu, chỉ đôi ba giọt thôi cũng đủ cho ông nơm nớp lo sợ khi phải đối diện với đám đông.
Ba cố giấu chứng bệnh này. Tôi và con Lu ra sức giúp ông không cho nó tái phát, nhỡ có tái phát cũng không ai biết. Mỗi lần ba đi đâu, tôi chạy trước, con Lu theo sao. Tôi luôn cầm cái xịt bong bóng xà phòng, trò chơi nghiện ngập thuở nhỏ của tôi. Phát hiện kẻ nào cố ý làm cho ba giật mình tôi chạy tới xịt bong bóng xà phòng vào kẻ đó, cú xịt báo cho ba biết là kẻ cố ý chơi đểu ông.
Nếu ba có lỡ làm ướt đũng quần, tôi liền đi trước che cho ông, hoặc xịt xà phòng vào đũng quần ông cho ướt thêm ra, coi đó là trò nghịch dại của tôi. Con Lu mạnh mẽ hơn. Phát hiện có kẻ nào có ý trêu ba là nó nhảy đến liền. Nó nhe răng gầm gừ ra ý dọa dẫm, buộc họ phải từ bỏ trêu chọc ông. Ai đó vẫn cố ý réo gọi tên ba, con Lu nhảy lên ngay. Nó không cắn, chưa bao giờ con Lu cắn ai, nó chỉ sủa vào mặt một tiếng chói tai cũng đủ cho kẻ đó hết vía.
Tiếng động nào cũng làm ba giật mình, đáng sợ nhất là tiếng rít điếu cày từ quán bán thuốc lào phía sau Ủy ban tỉnh. Không ít lần tiếng điếu cày rít lên bất kể to nhỏ, ngắn dài là ba giật nảy mình, đũng quần ướt sũng. Đây chính là quán bán thuốc lào cho ba những ngày Cải Cách, quán thuốc lào duy nhất của Thị xã Ô Lệ, một tuần một lần ba đạp xe từ Thị trấn Kô Long vào đây mua đúng hai lạng thuốc lào cho đồng chí Đội trưởng. Tiếng điếu cày xảy ra bất ngờ rất khó kiểm soát, tôi và con Lu bó tay. Chúng tôi chẳng làm gì được cái quán khốn kiếp ấy. Một đôi lần con Lu xông tới sủa nhặng cả lên, tôi thì bắt chim đái vọt vào vẽ rồng rắn trước quán.. Bà chủ quán già yếu hom hem chẳng thấy gì, bà ngồi trước cửa nhăn răng cười, mặc chúng tôi muốn làm gì thì làm.
Cũng may đấy chỉ là quán bán thuốc lào, không phải quán nước chè thuốc lào như ở ngoài Bắc, không có người hút thường xuyên suốt ngày đêm, khi nào có người mua thuốc lào muốn hút thử người ta mới động đến điếu cày. Thị xã Ô Lệ ít người hút thuốc lào, những người mua đều là khách quen của quán không thử thuốc lào, tiếng điếu cày vì thế ít khi rít lên. Thường khi tiếng điếu cày rít lên vào lúc ba ngồi trong phòng làm việc trước cái bàn to đùng, đũng quần có ướt cũng không ai thấy. Nếu có khách, ba kéo cái khăn vắt qua đũng quần là xong.
Tôi và con Lu vẫn lo. Cạnh phòng làm việc của ba là cái hội trường to đùng, liên miên các cuộc họp to nhỏ ba phải có mặt. Một lần nào đó ba đứng trước đám đông, tiếng điếu cày bỗng vang lên thì sao?Nỗi lo sợ của tôi và con Lu quả nhiên là có thật.
*
Cuối năm có hội nghị thi đua tỉnh ở ngay hội trường Ủy ban tỉnh. Ba không thể không phát biểu trước hội nghị “hết sức quan trọng” này, dù biết thừa ông không nói cũng chẳng chết ai. Ba vốn dĩ ít nói, ở nhà đã ít nói, trước đám đông lại càng ít nói hơn. Ba chỉ nói nhiều khi có bác Đông trai, bác mất rồi lắm khi ông như người câm điếc, nói năng như một cực hình đối với ông. Ba đã chịu đựng những bài diễn văn tràng giang đại hải, tràn ngập thứ ngôn từ trống rỗng, ông thực sự không hiểu vì sao cả người nói lẫn người nghe đều say sưa đến vậy. Nước Nam ta may thay chưa có ai diễn thuyết tám tiếng đồng hồ, từ 8 giờ đêm đến 4 giờ sáng hôm sau như Fidel Castro, nếu có chắc ba phải đem vợ con sang Lào ở mất.
Nhậm chức chủ tịch tỉnh ba tự nhắc mình quyết không nói nhiều. Ông nói không quá chục câu trong các cuộc giao ban Ủy ban tỉnh, chủ yếu để gút lại một vài điểm cần lưu ý. Ông lẩn tránh hầu hết các diễn văn chào mừng nhân các ngày lễ lạt, ở đó độ dài các diễn văn tỷ lệ thuận với lòng tin yêu và niềm tự hào, các diễn văn ngắn dường như là sự coi thường hay xúc phạm. Chẳng có diễn văn nào dưới bốn trang A4, đối với những ngày lễ lớn hiếm khi dưới mười sáu trang. Ơn trời việc đọc diễn văn chào mừng là phận sự của bí thư tỉnh ủy hoặc phó chủ tịch văn xã, ít khi đến tay ông.
Lần này ba không tránh được, Bí thư tỉnh ủy đi vắng, ông phải có mặt và phát biểu. Buổi sáng ba đứng thắt cà vạt xanh da trời, tôi và con Lu biết ông sắp dự hội nghị quan trọng. Ba có hai cà vạt, cái màu đỏ mua ở chợ Kô Long để hội ý giao ban họp hành thường nhật, cái màu xanh da trời kỉ vật của ông bác Vĩ, chỉ khi họp hành thật quan trọng ông mới dùng tới. Tôi đánh mắt với con Lu, coi chừng! Con Lu chẳng cần biết tôi nói coi chừng cái gì, nó hất mũi lên vẻ ta đây, biết rồi! Con Lu chạy sang hội trường kế bên, thấy bandron khẩu hiệu giẳng kín cờ xí rộn ràng. Nó cong đuôi chạy về gằn giọng sợ sệt, báo cho tôi biết ba sẽ dự hội nghị ngay hội trường sát ngay quán bán thuốc lào.
Ba hiểu tôi và con Lu lo lắng điều gì, ông xoa đầu chúng tôi ra hiệu cứ yên tâm. Con Lu không chịu, nó dóng mỏ về phía đũng quần ba sủa mấy tiếng ý ra hiệu, chú ý phía đũng quần! Ba thoải mái nhẹ nhàng, ông biết con Lu và tôi đã quá lo lắng, không phải tiếng rít điếu cày nào cũng làm ông giật mình. Chỉ những tiếng rít điếu cày nào giống tiếng rít điếu cày của đồng chí Đội trưởng ba mới giật mình. Tiếng rít điếu cày của đồng chí Đội trưởng thế nào tôi và con Lu không biết. Ba nhập tâm đã từ lâu, đấy là tiếng tiếng lợn bị chọc tiết nhanh và gắt đến nhói óc. Hiếm ai có tiếng rít điếu cày sốc đến vậy ngoài đồng chí đội trưởng, người có cuống họng co giãn phi thường và một lồng ngực khỏe như gấu.
Ba vừa nhận tin Thủ trưởng vừa qua đời vì rắn cắn. Thủ trưởng chết rồi, đồng chí Đội trưởng còn sống cũng coi như chết, chẳng làm gì được ông. Ba nghe một người bạn rỉ tai. Thủ trưởng chết không phải vì rắn cắn. Người bạn nói. Vợ Thủ trưởng cắn Thủ trưởng đấy thôi. Người bạn cười hì hì. Cắn làm sao? Ba tò mò hỏi. Người bạn thì thầm kể dài dài. Nghe chuyện mà lạnh xương sống. Cái câu “cao nhân tất hữu cao nhân trị” đúng ở mọi nơi và mọi thời. Cao nhân của ba là chị Hiên, cao nhân của chị Hiên là Đội trưởng, cao nhân của Đội trưởng là Thủ trưởng, cao nhân của Thủ trưởng là Lâm Thủ trưởng, ác mộng đũng quần là bi kịch đèn cù thật đáng sợ.
Lâm Thủ trưởng là người đàn bà tên Lâm, vợ hai của Thủ trưởng. Cái ảnh trong ví của Thủ trưởng mà ba nhặt được bên bờ suối ở chiến khu Đá Mài không phải “ảnh vợ con vùng tạm chiếm” như Thủ trưởng nói, chính là ảnh bà Lâm. Vợ cả và ba đứa con của Thủ trưởng vẫn ở vùng tạm chiếm nhưng Thủ trưởng quên từ lâu, lấy cớ đang hoạt động bí mật Thủ trưởng dễ dàng thảy ngay bà vợ cả vừa xấu vừa quê, chuẩn bị kết hôn với bà Lâm, một người đẹp của chiến khu Đá Mài. Vì chưa báo cáo với tổ chức về bà Lâm, khi mất ví Thủ trưởng rất lo tổ chức bắt được cái ảnh bà Lâm trong ví sẽ mất toi công khó bao nhiêu năm phấn đấu.
Ba đã lập công tìm được cái ví cho Thủ trưởng và được Thủ trưởng ban cho chín tiếng tuyệt vời, rồi bị Thủ trưởng tước ngay lập tức chín tiếng tuyệt ấy vì nghi ông lấy năm trăm đồng Đông Dương của ngài. Ba không thấy năm trăm đồng Đông Dương ở trong ví, chỉ thấy mỗi cái ảnh bà Lâm. Ai chứ người đẹp Linh Lâm ba chẳng lạ gì. Năm 1947 Linh Lâm hai bốn tuổi da trắng như trứng gà bóc, thơm nức mùi đàn bà, chỉ cần quệt mũi qua đàn ông ít ai nhịn nổi. Một đêm chống càn ở Ri Òn tình cờ ba nằm cạnh bà Lâm trên chiến hào, ông chỉ biết bà Lâm là du kích Ri Òn tham gia chống càn, không biết tên tuổi mặt mũi ra sao.
Nửa đêm tối như mực, chờ mãi giặc chẳng lên, mùi đàn bà sực nức chịu không thấu. Ba à ơi đôi câu, thấy êm êm ông liền chồm lên đè nghiến người đẹp xuống đường hào. Chẳng cần phản ứng lấy lệ ra vẻ con nhà lành, người đẹp lẹ làng tụt quần nghiến ngấu lấy ba. Họ vừa kéo quần lên vừa lúc tiểu đoàn linh lê dương kéo lên, bắn pháo xi nhan sáng chói. Ông quan hai Pháp cầm súng ngắn xì xồ Viế min! ...Viế min..! Ba bắn một phát trúng ngực chết lăn quay, không động cựa. Bà Lâm nhảy lên quất báng súng trường vào đầu ông quan hai mạnh đến nỗi đầu hắn nứt toác. Bà Lâm quất thêm một cái nữa đầu vỡ ra làm đôi, óc phòi ra lênh láng. Ba rùng mình ớn lạnh. Ngước lên thấy mặt bà Lâm như mặt chó dại, hai mắt hả hê long sòng sọc, ba sởn óc dựng tóc gáy, phọt cả nước tiểu.
Đèn pháo xi nhan tiếp tục bắn lên, lính Pháp kéo lên ầm ầm, du kích và bộ đội địa phương mạnh ai nấy chạy, ba không biết bà Lâm ở đâu nữa. Một năm sau thấy người đẹp Linh Lâm ở chiến khu Đá Mài. Tình cũ không rủ cũng tới nhưng ba trốn biệt, nhớ đến cái đầu ông quan hai nứt toác và đôi mắt hả hê long sòng sọc của bà Lâm ba lại óc dựng tóc gáy, phọt nước tiểu, tuyệt không dám vãng lai. Chẳng thèm thứ đàn ông như ba, bà Lâm đã tìm ngay được ý trung nhân, năm sau Thủ trưởng “ nhận được tin” vợ cả Thủ trưởng chết bom, bà Lâm lên ngôi chính thất, sinh liền hai trai một gái cho Thủ trưởng và có tên là Lâm Thủ trưởng.
Sau sửa sai, đồng chí Đội trưởng kéo chị Hiên chạy ra quân khu và nhanh chóng nhường suất mèo kêu của chị Hiên cho Thủ trưởng. Chị Hiên và đồng chí Đội trưởng vừa được Thủ trưởng ban cho chín tiếng tuyệt vời vừa được ngủ với nhau, thật là nhất cử lưỡng tiện. Nhưng hai người có quan hệ kín đáo thế nào cũng không qua mặt được giống cáo hóa tinh, ít lâu sau Thủ trưởng biết ngài cũng chỉ hưởng xái bánh ú kiên cường của chị Hiên mà thôi. Từ đó Thủ trưởng còn biết thêm nhiều chuyện kinh hoàng về con cu thiên tài của đồng chí Đội trưởng. Con cu thiên tài của Đội trưởng đã làm Thủ trưởng phải mọc sừng. Lâm Thủ trưởng đã ăn nằm nhiều lần với Đội trưởng. Cũng như Lý trưởng làng Trung, thủ trưởng cũng xuýt xoa cười cay đắng. Công nhận thằng chó đẻ này giỏi thật! Thủ trưởng tất nhiên cao tay hơn Lý trường làng Trung, ngài biết kế mượn đường diệt quắc của Tôn Tử và chế tác thành kế mượn vợ diệt tình địch, kế này Tôn Tử cũng phải chào thua.
Ngài cho đàn em mật báo cho Lâm Thủ trưởng biết quan hệ của Đội trưởng và chị Hiên rồi lấy cớ đi công tác xa, ngài luôn biết ngoại phạm những lúc cần ngoại phạm. Lâm Thủ trưởng nổi cơn tam bành khi biết đồng chí Đội trưởng đã bội tình, suốt ngày tằng tịu với chị Hiên. Lâm Thủ trưởng không vén quần lên tận bẹn nhảy chồm chồm chửi rủa tình địch như đàn bà nhà quê, vốn thấm nhuấn văn hóa nước Đại Ca, nơi đàn bà không mưu mô không phải đàn bà, Lâm Thủ trưởng biết phải làm thế nào để chị Hiên ra sông tắm đêm và chết trôi vào lúc nửa đêm, làm thế nào để con cu thiên tài của đồng chí Đội trưởng văng khỏi quần mà không ai biết.
Quả là không ai biết thật, Lâm Thủ trưởng là gà mái hoa mơ hóa cáo sắp đặt chuyện gì cũng thành tựu. Đồng chí Đội trưởng biết vì ai mà mình mất cu vẫn phải cắn răng hầu hạ vợ chồng Lâm Thủ trưởng. Thủ trưởng vẫn chưa thỏa mãn, kẻ nào bị ngài thù ghét đều ở trong tình trạng có mày không tao. Thủ trưởng không muốn thấy cả Lâm Thủ trương lẫn đồng chí Đội trưởng, Một ngày đẹp giời đồng chí Đội trưởng nhận được chim của đồng chí đựng trong lọ cồn 900, nắp lọ rành rành chín chữ truyệt vời của Thủ trưởng: Đồng chí rất tốt. Tôi tin tưởng đồng chí!
Đây chính là sai lầm của Thủ trưởng, ngài tưởng làm thế là để tỏ cho cả đồng chí Đội trưởng và Lâm Thủ trưởng biết ngài đã bắt được quả tang, họ chỉ có cách tự mình treo cổ. Ngờ đâu khi đồng chí Đội trưởng dâng lọ cồn có chín chữ tuyệt vời của Thủ trưởng cho Lâm Đội trưởng cũng là khi Thủ trưởng hết đường sống. Lâu nay Lâm đội trưởng đinh ninh Thủ trưởng dù là cáo hóa tinh cũng không thể biết chuyện này. Bây giờ bà mới té ngửa, thì ra Thủ trưởng mượn bà diệt Đội trưởng, con cu thiên tài của Đội trưởng bị bà cho văng ra khỏi quần, bay qua cửa sổ rơi đúng lọ cồn của ngài.
Cái lọ cồn có chín chữ tuyệt vời của Thủ trưởng cho bà hay, ngài đã biết đồng chí Đội trưởng chẳng những đã cho ngài hưởng xái vụ chị Hiên mà ngay vợ của ngài Đội trưởng cũng cho ngài hưởng xái. Lâm thủ trưởng biết Thủ trưởng không hề đi công tác, ngài vẫn ở nhà để quan sát những gì bà đã làm với chị Hiên và Đồng chí Đội trưởng. Buổi tối bà kéo đồng chí Đội trưởng vào buồng, thủ trưởng ngồi rình ngoài cửa sổ đợi con cu thiên tài văng ra để chụp lấy cho vào lọ cồn. Xong. Lâm Thủ trưởng và đồng chí Đội trưởng đã bị Thủ trưởng cho vào danh sách có mày không tao.
Muốn sống Lâm Thủ trưởng và đồng chí Đội trưởng phải cố kết với nhau đối phó với ngài. Một khi lực lượng dao phay cố kết với đàn bà thì dù có cáo hóa tinh cũng chẳng làm gì tốt. Một ngày đẹp giời khác, sáng ra người ta thấy Thủ trưởng chết dưới giàn hoa thiên lý cơ quan quân khu bộ, bụng ngài có cả ổ rắn lục xanh lét đang ngo ngoe. Không ai nghi ngờ về chuyện này, người ta thi nhau đồn rầm lên giàn hoa thiên lý là nơi chứa rắn lục, cả quân khu bộ nháo nhác tìm phá các giàn hoa thiên lý. Duy nhất cô con gái út bảy tuổi của Lâm Thủ trưởng biết chuyện này, cô biết mẹ cô đã làm gì với bố. Cô bỏ nhà ra đi trong đêm, biệt tích cho đến bây giờ.
*
Ba mới nghe bạn ông kể tới đó, còn thêm chuyện Lâm Thủ trưởng dắt đồng chí Đội trưởng sang nước Đại Ca để nối chim thì ông không tin. Ba tôi ôm bụng cười lăn, chim đã vứt đi rồi lại còn nối. Y học thời này khó ai tin nổi, ba cũng thế. Chẳng qua Lâm Thủ trưởng quá tiếc con cu thiên tài phải lặn lội sang nước Đại Ca. Thế lại đâm hay, Thủ trưởng đã về trời, đồng chí Đội trưởng đang ở nước Đại Ca, ba cứ kê cao gối mà ngủ không phải lo lắng gì.
Tôi và con Lu không hề biết chuyện ly kì giật gân của Thủ trưởng và đồng chí Đội trưởng nên chúng tôi vẫn không thôi lo lắng. Thấy ba mặt mày tươi tỉnh chúng tôi càng lo, chẳng biết vì chuyện gì ông có vẻ hí hửng tợn. Chúng tôi ngồi chung ghế trống cuối hội trường. Thực ra không phải ghế trống, đó là cái ghế Ban tổ chức hội nghị dành cho tôi và con Lu mỗi khi có ba tới dự. Oách thật nhưng không gì chán bằng khi lọt vào giữa đám đông nói năng dài lê thê, toàn những chuyện gì đâu mình không thể hiểu.
Con Lu ngồi nhấp nhổm không yên, khi có linh tính cho nó biết có cái gì đó không hay là nó cứ loay hoay như đói bụng, mũi nó khịt khịt hít gió liên hồi. Còn lâu hội nghị mới kết thúc, ba thường phát biểu cuối buổi, ít nhất hai giờ nữa. Con Lu ra hiệu tôi ra khỏi hội trưởng. Tôi hỏi con Lu, đi đâu? Nó dóng mỏ về phía quán thuốc lào sau hội trưởng. Tôi hiểu ý con Lu, lon ton chạy theo nó. Chúng tôi chạy tới quán thuốc lào. Quán vắng hoe, bà chủ quán đang ngồi ngủ gật bên thềm. Chúng tôi nhìn nhau mừng rỡ, hôm nay không có ai mua thuốc lào. Ba tha hồ diễn thuyết, chắc sẽ không có tiếng điếu cày rít lên giữa cuộc diễn thuyết của ông. Chúng tôi hí hửng chạy về hội trường, tót lên cái ghế cuối cùng hí hửng chờ đợi. Sau diễn thuyết của ba là nhậu nhẹt, hội nghị càng lớn nhậu nhẹt càng to.
Ba rời ghế đĩnh đạc khoan thai lên diễn đàn. Ông vừa nói, thưa các đồng chí... phía sau hội trường vang lên tiếng rít điếu cày “lợn chọc tiết” của đồng chí Đội trưởng. Ba giật bắn, mặt ông tái dại. Ba ngưng lại một giây cúi xuống, nước tiểu đã ướt sũng đũng quần ông. Tôi quay ngoắt lại nhìn con Lu, bỏ mẹ rồi. Làm thế nào bây giờ? Con Lu nhăn mặt quặc lại, sao mày hỏi tao! Tôi bảo nó, mày chạy lên bục xem thế nào. Tôi không được chạy lên bục khi ba đang nói, con Lu thì thoải mái. Con Lu phóng lên ngay. Trong khi ba đang vào khúc dạo đầu, con Lu đứng trước mặt ông ngó nghiêng cái đũng quần ướt sũng của ông. Bất thình lình phóng ra ngoài cửa hội trưởng, lao xuống sân nhà. Tôi ù té chạy theo nó.
Đúng là tiếng điếu cày “ lợn chọc tiết” của đồng chí Đội trưởng, chỉ có nó mới làm ba giật mình phọt nước tiểu. Đồng chí Đội trưởng đã bỏ thuốc lào sau những ngày sửa sai rồi, chẳng lẽ bây giờ đồng chí hút lại? Nghe nói giờ này đồng chí đang nối chim ở nước Đại Ca sao bây giờ ở đây? Bao nhiêu câu hỏi rối bời không làm ba rối trí, sự điềm tĩnh trời cho đã giúp ông vượt qua khủng hoảng. Giờ không phải lúc lục vấn, cần phải giải quyết ngay cái đũng quần. Để không ai nhìn thấy cái đũng quần thảm hại, ba chỉ còn một cách đứng lì ở bục diễn đàn nói đến khi nào đũng quần khô mới rời bục. Phải mất hai giờ đũng quần mới khô được. Lúc này là mười giờ, ba nhìn đồng hồ và bắt đầu nói, ông quyết định kéo dài cuộc nói chuyện đến mười hai giờ. Ba chẳng khó khăn gì khi cần phải huy động thứ ngôn ngữ hoa hòe hoa sói và trống rỗng. Ông nói ý nghĩa của thi đua yêu nước mất bốn mươi phút, thêm hai mươi phút tác dụng của thi đua thế là đủ một giờ. Còn một giờ nữa ông bắt đầu cà kê về kết quả phong trào thi đua của tỉnh nhà, ông biết thừa đó là thứ phong trào trên giấy, cũng biết thừa phải nức nở thế nào cho quan khách trước mắt ông phổng mũi hết lượt.
Ba kết thúc bài nói chuyện đúng 12 giờ, sau khi cúi xuống nhìn nhanh đũng quần biết nó đã khô, ông ngước lên tươi cười nói, cảm ơn sự chú ý của các đồng chí! Thật bất ngờ cả hội trường đứng bật dậy vỗ tay rào rào, lần đầu tiên người ta được nghe Chủ tịch Phạm Vũ nói hay đến thế. Tiếng vỗ tay kéo dài gần ba phút, quá đủ để ba phổng mũi. Mọi người xúm đến quanh ba nức nở khen ông nói hay hơn cả báo Nhân Dân, đó quyết không phải lời khen đểu, thời này đó là lời khen sang trọng.
Trong khi ba đang dùng ngôn ngữ sấy khô đũng quần, tôi và con Lu đi tìm kẻ vừa rít điếu cày. Nếu kẻ rít điếu cày là đồng chí Đội trưởng, vấn đề không còn là cái đũng quần của ba, nó là tính mạng của ông. Chúng tôi lo lắng căng thẳng. Con Lu kéo tôi quay lại quán thuốc lào. Bà chủ quán vẫn ngồi ngủ gật bên thêm. Chúng tôi phân vân trước cửa không biết làm sao, con Lu không biết nói, tôi chẳng biết nói gì. Thình lình con Lu sủa lên mấy tiếng, nó phát hiện vết xe Com- măng- ca trước quán. Rất có thể đây là xe Thủ trưởng, chúng tôi nhìn nhau lặng đi.
Chúng tôi đã đoán đúng, đó là vết xe Thủ trưởng. Nhưng người ngồi xe com- măng- ca lúc này không phải là ngài, vẫn là đồng chí Đội trưởng, kẻ vừa rít điếu cày “lợn chọc tiết”. Đồng chí vừa từ nước Đại Ca trở về cùng với con cu thiên tài được ghép nối thành công. Lâm Thủ trưởng dắt đồng chí Đội trưởng đi tìm cô con gái, tìm không được bèn dắt nhau sang nước Đại Ca nối chim cho Đội trưởng. Nếu nối được chim họ sẽ sống cùng nhau. Công tác nối chim khó khăn phức tạp, phi bác sĩ nước Đại Ca không ai làm được, Lâm Thủ trưởng phải chi hết một trăm cây vàng chứ không ít. Phải chắp nối hai lần mới thành công. Lần thứ nhất mất năm chục cây, nối xong cho chạy rô- đa, khúc trong phấn khởi lắm rồi nhưng khúc ngoài mới nối cứ như cổ con gà rù. Lại phải tháo ra nối lại, Lâm Thủ trưởng phải chi thêm năm mươi cây nữa. Lần này thì thành công rực rỡ, con cu thiên tài tiếp tục thiên tài, Lâm Thủ trưởng một đêm năm lần ngất ngây mê man.
Đồng chí Đội trưởng đã trở về. Con Lu nhảy dựng tru một hồi như sói. Tiếng tru toát ra nỗi sợ hãi cùng cực. Tôi chưa nghe chó tru bao giờ, lần đầu nghe con Lu tru lên sợ hãi làm tôi nổi cả da gà. Con Lu cong đuôi chạy đi, tôi đuổi theo nó hỏi, chạy đi đâu? Cái mặt quyết tâm của nó trả lời, đi tìm đồng chí Đội trưởng! Tôi kêu lên, tìm để làm gì? ... Ô kìa, tìm để làm gì? Tôi hỏi hai ba lần con Lu bất ngờ dừng lại vếch mắt lên, mày không đi thì thôi, đừng có hỏi ngu thế. Tôi đành chạy theo nó, đã đói lắm rồi tôi vẫn cố chạy theo.
Ba được các đại biểu kính cẩn mời vào nhà hàng. Đũng quần đã khô, ông chẳng còn lo lắng. Thủ trưởng đã chầu trời, có Đội trưởng cũng như không, việc gì phải lo lắng thái quá. Nhậu nhẹt say sưa đến 2 giờ chiều, thư ký ba tới gặp ông, kéo tay ông thì thầm. Thủ trưởng vừa về! Thủ trưởng về trời rồi còn Thủ trưởng nào? Ba tôi cười nhạt vẻ bất cần. Dạ….. bây giờ đồng chí Đội trưởng là Thủ trưởng. Thật a? Ba há hốc mồm, ông không thể tin vào tai mình nữa. Thư ký kéo tai ba sát miệng. Anh quên điều anh vừa nói, dưới gầm trời này không có gì là không thể. Ba tôi chậc lưỡi xuýt xoa. Lâm Thủ trưởng muốn gì được nấy, kinh quá kinh quá! Thư ký gật đầu lia lịa, phâng nịnh bợ nhiều hơn phần nhất trí. Anh nói cấm có sai. Lực lượng dao phay kết hợp với đàn bà thì kinh lắm. Ba tôi cười to, cái cười cứng lại giữa chừng, đũng quần ông ướt sũng.
Ba vội kéo khăn lau phủ lên đũng quần. Lại phải làm khô đũng quần lần nữa, ông quyết định kéo dài cuộc nhậu thêm hai giờ, thời gian đủ để khô đũng quần. Ông lại bắt đầu diễn thuyết. Mọi người dần xúm lại quanh mâm rượu của ba. Không mấy khi Chủ tịch tỉnh nhậu nhẹt say sưa đến thế. Ba uống và nói, ông luận về sự hèn, đề tài cũ rích nhưng thật lạ và hấp dẫn vì nó được nói ra từ mồm ông quan đầu tỉnh. Xong một đợt diễn thuyết ba lại nâng ly rượu chạm ly với mọi người và nói, nói say sưa, vừa bịa vừa thực, vừa chân thành vừa giả dối. Ông nói cái hèn của vua Lê cái hèn của chúa Trịnh, cái hèn của Kim Trọng cái hèn của Từ Thức, cái hèn của Hàn Tín cái hèn của Phù Sai... Dần dà kéo sang cả trời tây, ông luận về cái hèn của Mozart, của L. Tolstoi, của M. Gorky, của Chopin, của Picasso... cái hèn của vân vân.
Ba say nhừ, lưỡi líu lại không còn biết ông đang nói gì. Mọi người xúm đen xúm đỏ quanh ông, há hốc mồm nghe ông nói. Ông tu sạch ly rượu dằn mạnh cái ly xuống bàn. Tôi cũng hèn. Ông ném cái ly vào tường. Hèn lắm! Ông gầm lên. Mọi người giật thột nhìn nhau. Ba đứng bật lên nhìn mọi người mếu máo. Tôi cũng hèn lắm các đồng chí ạ!... Hèn lắm! Ba tôi rơi xuống, nằm vật ngửa ra sàn, phơi ra cái đũng quần ướt sũng chưa kịp khô. Ông lịm đi không còn biết gì nữa. Đám cấp dưới nháy nhau chỉ trỏ đũng quần ướt sũng của ông, họ bịt miệng cười khoái trá.
*
Tôi và con Lu bỏ bữa trưa đuổi theo chiếc Com - măng- ca trên đường cái quan. Con Lu muốn có mày không tao với đồng chí Đội trưởng. Con Lu liều quá, đó là việc rất nguy hiểm, với lực lượng dao phay chỉ có cách tránh đi chớ nên đối diện. Tôi cố đuổi theo con Lu can ngăn nó nhưng không kịp. Nó chạy quá nhanh không sao đuổi kịp. Tôi bốn tuổi chạy vô vọng trên đường Thị xã, không sao có thể đuổi kịp con Lu.
Lúc đầu tôi còn thấy cả xe com- măng- ca cả con Lu, sau rồi chỉ thấy con Lu, cuối cùng con Lu cũng chẳng thấy. Thất thểu đi trên vỉa hè dưới trời nắng như đổ lửa, gặp một cái bóng râm, tôi chạy tới trốn nắng. Đó là một cây me già, vừa tơi nơi tôi bỗng thấy đầu con Lu ở ngay gốc cây. Không thấy thân con Lu ở đâu, mỗi cái đầu tròn như cái gáo dừa của nó, hai mắt trợn trừng sợ hãi và căm giận.
Tôi ôm đầu con Lu quay về nhà, vừa đi vừa khóc, áo quần bê bết máu. Về tới Ủy ban tỉnh, nhiều người xúm lại hỏi, tôi không trả lời, cứ ôm đầu con Lu đi thẳng lên lầu hai, nơi phòng làm việc của ba. Những xì xầm sau lưng tôi, hình như họ nhắc tới bác Đông trai, tới ba, tới Thủ trưởng, tới chị Hiên và đồng chí Đội trưởng, tới nhiều người nữa mà tôi không biết họ là ai.
Buồng trong trong phòng làm việc ba say tít mù nằm như chết trên giường. Tôi ôm đầu con Lu đứng khóc nức nở. Ba bừng tỉnh, ông dụi mắt mấy lần mới nhận ra cái đầu con Lu. Trời ơi... Lu ơi! Ba tôi kêu lên. Ông ôm chặt lấy đầu con Lu. Vẫn mở mắt trợn trừng nhưng đôi mắt con Lu không còn sợ hãi và căm giận nữa. Nó đang nhìn ba, cái nhìn thật xót xa.
0 nhận xét:
Đăng nhận xét